روش‌های از بین بردن شپشک برنج

شپشک برنج حشره‌ای ریز است که خیلی وقت‌ها ما از پس آن‌ها بر نمی‌آییم و نمی‌دانیم چطور آن‌ها را از بین ببریم. در واقع باید بدانید که برای از بین بردن شپشک برنج این موجود از چه چیزهایی بدش می‌آید، به عنوان مثال سرکه، سیر، میخک و زیره از جمله موادی است که باعث فراری شدن سریع شپشک برنج می‌شود. در ادامه به شما خواهیم گفت که شپشک برنج از چی بدش میاد و روش‌های مقابله با پخش شدن شپشک برنج در خانه چیست.

شپشک برنج چیست؟

هیچ صحنه‌ای بد‌تر از این نیست که در ظرف یا کیسه برنج را باز کنید و با انبوهی از حشرات ریز در آن مواجه شوید. در هنگام مواجه شدن با این صحنه ممکن است سوالاتی نظیر این حشرات از کجا و چگونه به داخل کیسه نفوذ کرده‌اند؟ برایتان پیش آید.

وجود این حشرات که عمدتا شپشک برنج هستند، کاملا عادی است و جای نگرانی نیست. البته توجه داشته باشید که با برخی روش‌ها می‌توان از ایجاد این حشرات جلوگیری و حتی آن‌ها را نابود کرد.

توجه داشته باشید که شپشک برنج نیز مانند هر حشره دیگری در محیط مساعد تخم گذاشته و تکثیر می‌شود. لارور این حشره به رنگ سفید مایل به شیری است و پا ندارد.

شکل ظاهری شپشک برنج

شپشک برنج آفت ریزی است که در حدود 2 الی 3 میلی‌متر اندازه دارد. رنگ این حشره کوچک قهوه‌ای مایل به سرخ یا قهوه‌ای مایل به سیاه است. این حشرات می‌توانند پرواز کنند و مانند سایر حشرات جذب نور می‌شوند.

همانطور که می‌دانید وجود این حشرات در غلات بسیار مضر بوده و آفات و غلات را سوراخ می‌کنند. شپشک‌ها می‌توانند از جایی به جای دیگر پرواز کنند و در محلی دیگر تکثیر شوند. این حشرات ریز عمری معادل 30 روز دارند و می‌توانند روزی 4 تخم در برنج و غلات دیگر بگذارند. لارو این حشرات 3 روز بعد از تخم‌ها خارج شده و شروع به تغذیه و رشد می‌کنند.

شپشک در طول عمر خود می‌تواند 300 الی 400 تخم بگذارد. همچنین در عرض 15 روز لارو این حشرات به شپشک‌های بالغ تبدیل شده و مجدد عمل تکثیر انجام می‌گیرد. این حشرات کوچک خطر چندان زیادی ایجاد نمی‌کنند و موجب بیماری نخواهند شد. البته به دلیل سرعت تکثیر بالا باید به سرعت جلوی تکثیر آن‌ها گرفته شود.

چگونگی پیداش شپشک در برنج

برای خود من سال‌ها این سوال بود که چگونه بعد از خرید برنج عمده یا خرد برای مصرف خانوار یا رستوران، وقتی بار را خریدم، هیچ نشانه‌ای از شپشک در آن نبود اما بعد از مدتی این حشرات ریز برنج خود را نمایان کردند؟ آیا از آسمان آمدند؟

در واقع باید گفت از همان مرحله کاشت تا برداشت و انبار کردن، تخم این حشرات روی برنج‌ها قرار داشته است به صورتی که بعد از گذشت مدتی تخم آن‌ها تبدیل به لارو و سپس به شپشکر تبدیل می‌شوند و حالا نیاز است فکری به حال از بین بردن شپشک برنج ها کنید.

البته تکثیر این حشرات در صورتی رخ می‌دهد که برنج در شرایط مناسب تکثیر شپشک‌ها قرار گیرد؛ به همین دلیل است که شما پس از گذشت مدتی با صحنه وجود شپشک برنج مواجه خواهید شد.

6 روش کاربردی از بین بردن شپشک برنج

پس از مشاهده شپشک برنج باید به سرعت برای از بین بردن آن اقدام کنید؛ برای انجام این کار می‌توانید از روش‌های زیر بهره بگیرید:

1. از بین بردن شپشک برنج با آب
2. از بین بردن با تله چسبناک
3. کاربرد میخک در برنج
4. از بین بردن حشره برنج با آفتاب
5. از بین بردن شپشک برنج با سرکه
6. از بین بردن شپشک برنج با سیر

1- از بین بردن شپشک برنج با آب

از بین بردن شپشک برنج با آب یکی از راحت‌ترین روش‌ها است. البته منظورمان از آب، آب جوش است؛ کافی است آب جوش را بر روی برنج ریخته تا شپشک برنج و تخم‌های آن‌ها از بین روند.

پس از اینکه این حشرات ریز از بین رفتند، بر روی آب شناور می‌شوند و می‌توانید آن‌ها را از برنج جدا کنید. البته با گرما دادن به برنج نیز شپشک برنج و تخم‌های آن از بین می‌روند.

2- از بین بردن با تله چسبناک

نمونه‌های متنوعی از این وسیله کاربردی در بازار موجود است. برای انجام این کار تنها کافی است برنج را در سینی ریخته تا حشرات به سمت نور روند.

سپس در اطراف ظرف مورد نظر تله‌ها را قرار دهید تا شپشک‌ها پس از خارج شدن از ظرف بر روی آن‌ها بچسبند. به علت سبک بودن این حشرات، آن‌ها قادر نخواهند بود که خود را از تله خارج کنند.

3- کاربرد میخک در برنج برای شپشک

در علم گیاه شناسی و طب سنتی فواید زیادی در خواص میخک گفته می‌شود، جدای از خواص بی‌نظیر این ماده غذایی برای بدن، از آن برای از بین بردن شپشک برنج هم استفاده می‌کنند.

شاید بپرسید چرا و چگونه؟ شپشک از بوی میخک بدش می‌آید به همین دلیل وقتی آنرا داخل برنج بگذارید فراری می‌شود. کاربرد میخک در برنج فقط به همین مورد ختم نمی‌شود، به همان دلیل بالا حتی توصیه می‌شود در جایی که مواد غذایی نگهداری می‌شود [مثل قفسه‌های آشپزخانه، قفسه سوپرمارکت‌ها و غیره] از میخک استفاده کنید.

به جز اینکه میخک برای برنج چه فوایدی دارد توصیه دیگر این است که خود برنج را نیز با میخک میل کنید چون خواص بی‌نظیری برای بدن شما دارد.

خلاصه از میخک برای جلوگیری از شپشک برنج غافل نشوید چون یک راهکار خوب و مطمئن است.

4- از بین بردن حشره برنج با آفتاب

یکی از توصیه‌های قدیمی درباره روش نگهداری برنج خام در خانه این بوده است که آنرا مقابل آفتاب قرار دهید! ولی بزرگواری که این توصیه را کرده نگفته چرا، تا کی؟

علت اینکه می‌گویند آفتاب حشرات برنج را از بین می‌برد این است که شپشک برنج مثل خیلی از حشرات دیگر عاشق نور است، برای همین جذب نور می‌شوند و از خانه امن خود یعنی برنج شما بیرون آمده تا تنی به آفتاب بزنند! از طرفی چون آفتاب باعث خشک شدن برنج می‌شود و محیط‌های مرطوب و تاریک، بهترین محیط برای رشد و تکثیر شپش‌ها است بنابراین روش موثری است که محیط برنج خشک شده و قابلیت رشد این موجودات در برنج کاهش یابد.

5- از بین بردن شپشک برنج با سرکه

راستش را بخواهید من خودم از این روش استفاده نکردم و نمی‌توان قول بدهم که روش مطمئنی است، چون بالاخره سرکه بو می‌دهد به همین دلیل از بین بردن شپشک برنج با سرکه را نه توصیه می‌کنم و نه رد می‌کنم ولی درباره آن چند نکته را می‌گویم:

1. برای اینکه شپشک را با سرکه از بین ببرید بهتر است از سرکه سنتی استفاده کنید نه صنعتی، چون سرکه صنعتی اساسا سرکه نیست، هرچند اسیدی است و باعث از بین رفتن حشرات می‌شود ولی برای سلامتی شما مضر است.
2. سرکه باید به صورت پاشیدن محلول باشد نه اینکه سرکه را روی برنج خالی کنید.
3. برنج را پهن کنید و سرکه را روی آن محلول پاشی کنید.
4. بعد از سرکه پاشی برنج را زیر آفتاب بگذارید تا هم بوی سرکه رفع شود و هم رطوبت ناشی از سرکه از بین برود.

6- از بین بردن شپشک برنج با سیر و نمک

این روش خیلی خوبی است چون سیر گرچه بوی خوبی برای ما دارد اما شپشک از آن بدش می‌آید. ضمن اینکه اگر برنج هم بوی سیر بگیرد مشکلی نیست گرچه ما امتحان کردیم و برنج بعد از پخت بوی سیر نمی‌داد.

بهتر است علاوه بر سیر، از نمک هم استفاده کنید. در کل از بین بردن شپشک برنج با سیر روش خیلی خوبی است و توصیه می‌کنیم. به جای سیر از قرص سیر هم می‌توانید استفاده کنید و به جای قرص سیر از ضد بید هم می‌توان بهره گرفت.

چندجایی دیدم که درباره مفید بودن کبریت برای شپشک برنج نوشته بودند، شاید اگر شپشک‌ها سیگاری باشند برایشان مفید باشد! ولی برای اینکه از بین بروند پاسخی علمی پیدا نکردم.

از بین بردن شپشک در خانه

شپشک کارهای بدی می‌کند، نه فقط برنج را پوک کرده و آنرا بلااستفاده می‌کند بلکه بعد از مدتی در کل خانه و سایر مواد غذایی هم پخش می‌شود. بنابراین برای از بین بردن شپشک در خانه باید اقداماتی انجام دهید.

به خاطر داشته باشید که شپشک از نظر بهداشتی خطری برای سلامتی انسان ندارد، چون هم به هنگام آبکشی و هم به هنگام پخت از بین می‌روند ولی قبل از اینکه از بین بروند، برنج شما را از بین برده‌اند. بنابراین باید فکری کنید تا از شر این موجود خلاص شوید.

اولین اقدام تعیین مکانی مناسب برای قرار دادن برنج است. بهتر است برنج در محلی خشک و روشن نگهداری شود تا از ورود و تکثیر شپش برنج جلوگیری شود.

نکته دیگری که باید به آن توجه کنید، قرار دادن برنج در ارتفاع 20 سانتی‌متری از سطح زمین است. با این کار هوا میان برنج جریان پیدا می‌کند. توجه داشته باشید که برنج‌ها را بر روی یکدیگر قرار ندهید. با این کار برنج‌ها گرم شده و فضا برای ورود شپش به درون برنج مهیا می‌شود.

بهتر است برنج‌‌ها را در جایی قرار دهید که نور آفتاب به صورت غیرمستقیم به آن‌ها بتابد. با انجام این کار احتمال ورود شپش به درون کیسه برنج به صفر خواهد رسید.

توصیه می‌کنیم که برنج را در اندازه‌های کم و به صورت تازه خریداری کنید. احتمال ایجاد شپشک برنج درون برنج‌های کهنه بسیار بیش‌تر از برنج‌های تازه است. توجه داشته باشید که از قرص برنج درون برنج استفاده نکنید. این کار به شدت خطرناک است و سلامتی شما را تهدید می‌کند.

پخش شدن شپشک برنج در رختخواب

همانطور که گفتیم شپشک ممکن است در کل خانه پخش شود، اگر چنین اتفاقی افتاد بهترین راهکار استفاده از حشره کش است، البته می‌توانید رختخواب را در مقابل نور آفتاب قرار دهید.

شپشک گرچه زودتکثیر است ولی عمر کوتاهی دارد و زود می‌میرد و حشره موذی‌ای نیست. بنابراین بهتر است قبل از هر چیزی مراقب باشید برنج شپشک نگذارد و اگر گذاشت به سرعت آنرا از بین ببرید.

گفتنی است نوع برنج تفاوتی در شپشک ندارد، چه برنج هاشمی یا طارم یا هر برنج دیگری، همه می‌توانند شپشک بزند. عمده و خرده هم در این قضیه تفاوتی ایجاد نمی‌کند، خرید برنج هاشمی عمده با خرید یک کیلو از این برنج هر دو می‌تواند شپشک بزند فقط وقتی یک کیلو می‌خرید سریع مصرف می‌کنید و اصلا کار به شپشک گذاشتن نمی‌رسد.

نتیجه گیری درباره از بین بردن شپشک برنج

ما هرچیزی به فکرمان می‌رسید برای از بین بردن شپشک برنج به شما گفتیم و روش‌هایی که خودمان انجام ندادیم یا نتیجه نگرفتیم را هم گفتیم و آن‌هایی که خوب بود را نیز آوردیم در کنار آن جدول آنرا هم گذاشتیم که شما راحت‌تر تصمیم بگیرد.

نگهداری برنج در منزل حساسیت بسیار خاصی دارد و با عدم توجه به این موضوع شاهد ورود و تکثیر شپشک برنج به درون کیسه‌ها خواهید بود. در این مقاله سعی کردیم نکاتی را در مورد این حشرات ریز و راه‌های پیشگیری و از بین بردن آن بیان کنیم. بهتر است هنگام خرید برنج دقت نمایید و از فروشگاه های معتبر خریداری کنید.

امیدواریم که این مقاله اطلاعات مناسبی را در مورد این حشره ریز در اختیارتان گذاشته باشد.