روزانه چقدر مایع ظرفشویی می‌خوریم؟!

مایع ظرفشویی؛ یک مصرف روزانه

امروزه اغلب افراد برای شستن ظروف خود از انواع شوینده ‌ها و مایع‌ های ظرفشویی استفاده می ‌کنند. باتوجه به نوع ظرف و میزان انباشته شدن چربی‌ها برروی آن افراد از شوینده‌های مختلف با غلظت‌های متنوع استفاده می‌کنند.

غلظت مایع‌های ظرفشویی یکی از عواملی است که در تمامی‌تبلیغات اعم از تلویزیونی، شهری و… ذکر شده و همواره به تاثیر آن بر درخشندگی، تمیزی ظروف و رفع بوی زهم غذا اشاره می‌کنند. اما باید توجه کرد که همواره مقداری از مایع ظرفشویی به ظروف میچسبد و درطی آبکشی پاک نمی‌شود و از طریق ظرف‌ها به درون بدن ما منتقل شده و بر اعضای بدن ما تاثیرات منفی خواهند گذاشت.

درادامه به بررسی دلایل و جوانب ورود مایع ظرفشویی به بدن خواهیم پرداخت.

ورود مایع ظرفشویی به بدن

تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که پس از آبکشی، مایع ظرفشویی به سطح ظروف می‌چسبد و روی ظروف تمیز باقی می‌ماند. سپس هنگامی که ظروف تمیز را موقع آشپزی روی حرارت قرار می‌دهیم، یا غذای داغ در آن‌ها میریزیم و حتی اگر بطور مثال در یک لیوان آب می‌خوریم،  مایع ظرفشویی چسبیده به سطوح ظرف، در اثر حرارت و مجاورت با مواد غذایی ترکیب شده و همراه با مواد غذایی، وارد بدن ما می‌شوند. به این ترتیب معده و روده به طور مستقیم در معرض این مواد شیمیایی قرار گرفته و در طی زمان ممکن است دچار آسیب‌های جبران‌ناپذیری شوند.

میزان مایع ظرفشویی وارد شده به بدن ارتباط مستقیمی‌با غلظت مایع ظرفشویی دارد. هرچه غلظت آن بیشتر باشد بیشتر به سطوح چسبیده و شستن و پاک کردن آن مستلزم استفاده آب بیشتری است. بطور مثال اگر با هدف پاک شدن کامل مایع ظرفشویی از یک قاشق چای‌خوری آنرا آبکشی کنیم طوریکه هیچ اثری از مایع ظرفشویی روی آن باقی نماند، به 18 لیتر آب داغ و 33 لیتر آب سرد نیاز داریم. در صورتی که حتی منابع آبی موجود اجازه استفاده این حجم آب را به ما نخواهد داد.

اثرات مایع ظرفشویی بر پوست دست

باید دقت داشته باشیم که این موضوع منحصر به شست و شوی دستی ظروف نیست و حتی درهنگام شستن ظروف کثیف با استفاده از ماشین ظرفشویی نیز این مسئله ممکن است اتفاق بیافتد. باید دقیقا به همان اندازه مشخص شده، پودر داخل ماشین ظرفشویی بریزید. همچنین باید بدانید که پودر بیش‌تر روی ظرف‌ها باقی می‌ماند و مقدار کم‌تر آن باعث کثیف ماندن ظروف می‌شود.

از پر کردن بیش از حد ماشین ظرفشویی خودداری نمایید زیرا این امر هم شست و شو و هم آبکشی ظروف را با مختل مواجه می‌کند چون شوینده به طور کامل از روی ظروف آبکشی نخواهد شد و در نهایت غذایی که در این ظروف سرو می‌کنید با این مواد آغشته شده و وارد بدن‌تان می‌شوند. برای شستشوی درست ظروف کافیست از آب داغ و مقدار کمی‌شوینده استفاده کنید. همچنین از مصرف شوینده‌هایی که حاوی سفید کننده، ‌تری کلوزان و یا سایر ضدعفونی‌کننده‌های قوی هستند اجتناب کنید زیرا می‌توانند ابَر میکروب یا سوپر باگ‌هایی مقاوم به دارو ایجاد کنند.

اثرات مایع ظرفشویی بر بدن و مسمویت ناشی از آن

مایع ظرفشویی دارای خاصیت بازی بوده و دارای ترکیبات آلی بسیار قوی نظیر سورفکتانت است و این ترکیبات با کاهش کشش سطحی آب منجر به از بین رفتن انواع لکه‌های روغن و انواع کثیفی‌ها می‌شوند. اگر آبکشی ظرف به خوبی انجام نشود و ماده‌ شیمیایی با این قدرت، وارد معده و روده‌ی انسان شود، در تماس با سلول‌ها و مخاط‌های موجود در دیواره‌ی روده قرار می‌گیرد. اگرچه این مخاط‌ها و لایه‌ها ضخامت کافی برای از بین بردن این مواد مضر را دارند، اما ورود مایع ظرفشویی به معده و روده در طولانی مدت، می‌تواند صدمات جبران ناپذیری علی الخصوص به کودکان وارد کند.

معده‌ی کودکان بسیار آسیب‌پذیر‌تر از معده‌ی بزرگسالان است و بدن آن‌ها مقاومت کم‌تری در برابر این مواد شیمیایی دارد. در مورد شستشوی ظروف مخصوص کودکان،  موارد توصیه‌ شده‌ای مبنی بر ضدعفونی کردن اسکاچ با آب داغ یا قرار دادن آن در مایکرویو جهت کاهش اثرات مخرب میکروبی وجود دارد، اما در صورت رعایت این اصول نیز، همچنان خطر ورود مایع ظرفشویی به بدن کودکان وجود دارد. مسمومیت با مایع ظرفشویی و خوردن آن اغلب برای کودکان اتفاق می­‌افتد و سبب می‌شود سوختگی شدیدی در ناحیه دهان، گلو و مجاری تنفسی احساس شود. تاول زدن روی ناحیه اطراف لب، تنگی نفس شدید و سرفه‌های پی‌درپی، قرمز شدن صورت و اطراف لب و ورم کردن دهان تنها بخشی از نشانه‌های مسمومیت با مواد شوینده محسوب می‌شود.

امروزه بعضی از مایع ظرفشویی‌ها، علاوه بر مواد شیمیایی معمول که در فرمولاسیون اکثر آن‌ها استفاده می‌شود، مواد شیمیایی با قابلیت آنتی باکتریال،  سفید و براق کنندگی نیز هستند.

این ویژگی‌ها که به عنوان خصیصه جدید محصول، به آن اضافه می‌شوند، شاید باعث محبوبیت بیشتر این محصولات شوند و افراد بیشتر از آن‌ها استفاده کنند؛ اما درحقیقت تمام این مواد، صدمات وارد شده به روده و معده را بیشتر کرده و در دراز مدت اثرات زیان باری بر روی دستگاه گوارش انسان برجای می‌گذارند.

یکی از این مواد، ماده‌ای به نام تری‌کلوسان (Triclosan) هستند. این ماده دارای خطرات فراوان برای بدن انسان است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان، به آسیب رساندن به دستگاه گوارش و به طور خاص روده‌ی بزرگ اشاره کرد. به این ترتیب، روده‎ی انسان به مرور زمان با مشکلات کارکردی عدیده مواجه شده و مکانیزم طبیعی آن به هم می‌خورد.

راهکارهای پیشگیری و کاهش ورود مایع ظرفشویی به بدن

در وهله اول لازم است تا اشاره شود مواد شیمیایی و سمی ‌وقتی بر بدن ما اثرات مخرب می‌گذارند که با غلظت زیاد و کافی وارد بدن شوند. به همین دلیل، مقدار مایع ظرفشویی مورد استفاده هنگام شست و شو و آبکشی صحیح، اصولی و بادقت ظروف بعد از شستشوی آن‌ها، برای کاهش اثرات مخرب مایع ظرفشویی و تقلیل ورود آن به بدن بسیار مهم است. هرچه مایع ظرفشویی کم‌تری به هنگام شست و شوی ظرف‌ها مورد استفاده قرار بگیرد و هرچه آبکشی ظرف‌ها با دقت و صحت بیشتری انجام شود، غلظت مواد شیمیایی وارد شده به بدن و در نتیجه روده و معده، کم‌تر می‌شود.

شستن ظروف با دستکش

جهت تسهیل امر شست و شو روش‌هایی وجود دارد مانند آنکه می‌توان ابتدا ظروف را برای مدتی با آب گرم خیس کرد و پس از کاهش قدرت چربی‌ها و لکه‌ها آن‌ها را با مقدار کمتری از مایع ظرفشویی و شوینده‌ها تمیز کرد.

همچنین دقت کنید که درصورت استفاده از ماشین ظرفشویی لازم است تا پیش از قرار دادن ظروف در ماشین ظرفشویی ابتدا آن‌ها را از ذرات باقیمانده غذا پاک کنید و سپس درون ماشین قرار دهید تا نیازی به استفاده میزان بیشتری از مواد شوینده، جهت اطمینان خاطر از تمیز شدن کامل ظروف، نداشته باشید. استفاده بیشتر از شوینده‌ها مساوی با باقی ماندن میزان بیشتری از آن‌ها برروی ظروف خواهد بود.

یکی از گزینه‌های مناسب برای اینکه هم ظرف‌های تمیزی داشته باشید و هم نگران باقی ماندن مواد شوینده روی ظروف نباشید، استفاده از مایع ظرفشویی است که خاصیت آبکشی سریع داشته و راحت و آسان از روی ظروف پاک شود.

فناوری جدید سبب ایجاد تغییر فرمولاسیون به کار رفته در مایع‌ظرفشویی‌ها شده و باعث ایجاد این ویژگی شده که نه تنها چربی و کثیفی ظروف را کاملا تمیز می‌کنند، بلکه میزان باقیمانده مواد شیمیایی شوینده روی ظروف را نیز به کمترین میزان ممکن می‌رسانند. غلظت پایین مایع ظرفشویی امکان آبکشی سریع و آسان را برای افراد خانه‌دار فراهم می‌کند.

یکی دیگر از راهکار‌های پیش رو جهت کاهش اثرات باقیمانده مایع ظرفشویی برروی ظروف، استفاده از سرکه می‌باشد. ریختن سرکه در مایع ظرفشویی سبب می‌شود شستن ظرف‌ها و آبکشی کردن آن بسیار ساده‌تر انجام گرفته و بعنوان یک ماده طبیعی اثرت مخرب کمتری برای بدن داشته باشد. سرکه ماده‌ای اسیدی است که کاربردهای خانگی بسیار زیادی دارد و با خنثی کردن اثر بازی مایع ظرفشویی می‌تواند تاثیرات منفی آن را بر بدن کاهش داده و این امکان را می‌دهد که نظافت ظروف را با کیفیت بهتری بدست آورید.

سرکه و اضافه کردن آن به مایع ظرفشویی برای ما هیچ ضرری ندارد بلکه سبب می‌شود ما مواد شیمیایی موجود در مایع ظرفشویی را سریع‌تر از روی ظروف خودمان پاک ‌کنیم و از بین ببریم. خاصیت سرکه به‌گونه‌ای است که با استفاده از آن به‌راحتی می‌توان چربی‌های اضافه را از بین برد. برای این منظور توصیه می‌شود مقداری از مایع ظرفشویی خود را خالی کنید و باقی ظرف شوینده خود را با سرکه پرکنید. این امر سبب می‌شود چربی زدایی از روی ظروف روند سریع‌تری را به خود بگیرد. استفاده کردن از سرکه سبب می‌شود مایع ظرف‌شویی هنگام استفاده کمتر کف کرده و با استفاده از سرکه کف کمتری روی ظروف باقی میماند و آبکشی ظرف‌ها را برای شما ساده‌تر می‌کند. این امر مانع از باقی ماندن مواد شوینده روی ظروف می‌شود و برای سلامتی شما مؤثرتر است.

نتیجه‌گیری و جمع بندی

در انتها توجه کنید که هنگام خرید و استفاده از مایع‌های ظرفشویی غلظت آن‌ها را بررسی کنید و درهنگام استفاده به کمترین میزان ممکن از آن‌ها استفاده کنید تا از ورود ناخواسته آن‌ها به بدن خودتان جلوگیری نمایید.